İdeal kilo mu? Sağlıklı kilo mu?

Verebileceğinden (ya da vermesi gerekenden) daha fazla kilo vermeyi hedefleyen kişilerin, hele bu kiloya bir an önce kavuşmayı istiyorlarsa, çok sık yaptıkları bir hata, günlük almaları gerekenden daha az kaloriyle beslenmeye başlamak ve bedenlerini yoksun bırakmak oluyor. Ancak, yeterli ve dengeli beslenmediği için bir süre sonra kişinin fiziksel sağlığı bozulurken, aynı zamanda da beklentisinin bir türlü gerçekleşmemesinden dolayı psikolojik sağlığı bozulmaya başlıyor ve strese giriyor.

Gerçekçi olmayan bir hedef belirleyerek diyete başlayan kişiler:
Başaramayacakları bir işe adım atmışlardır. Dolayısıyla sonucunda hayal kırıklığı yaşama olasılıkları yüksektir.
Kendilerini bilinçli olarak yoksun bırakırlar ve bu da onların sürekli aç kalmalarına neden olur. Bir süre sonra bünyeleri isyan eder ve açlıkla daha fazla mücadele edemez hale gelirler. Sonunda ya “Ben bu işi asla başaramam” diye düşünüp diyeti tümden bırakırlar ya da kendilerini zaman zaman tıkınırcasına yemek yerken bulabilirler. Bu da kendilerine olan saygılarını, özgüvenlerini düşürebilir, suçluluk duygusu yaşamalarına neden olabilir.
Hedeflerinin hatalı olduğunu değil, o hedefe yanlış yöntemle gittiklerini düşünürler. Bu nedenle o hedefe ulaşmak için akıllarına gelen bütün “kolay yoldan kilo verme” yöntemlerini tek tek deneyebilirler. Sonucunda fiziksel sağlıklarını bozmakla kalmaz, aynı zamanda da olmayacak bir hayalin peşinde koşarken kendilerini büyük bir strese sokarlar.
Bir de haftalık verdikleri kilonun yetersiz olduğundan şikayet eden kişiler de vardır. Haftalık hedeflerini gerçek dışı olarak belirlerler (örneğin haftada 4-5 kilo vermek isterler). Bu kişilerin karşılaştıkları problem ise, bir haftada başarmış oldukları gelişimi görmemek, hep daha fazlasını istemek ve belki de bu beklenti yüzünden tümden vazgeçmektir.

Siz de bir beslenme programına başlayıp kilo vermeye hazırlanıyorsanız, hedef belirlerken ideal kilonuzla sağlıklı kilonuzun birbiriyle uyuştuğundan (en azından birbirine yakın olduğundan) emin olun. Böylece, koyduğunuz hedef hem ulaşılabilir hem de sağlıklı kalabileceğiniz bir hedef olur. Bu da strese girmeden sonuçlar almanızı sağlar. Belirli bir sürede inmeyi hedeflediğiniz belirli bir kilo varsa, harekete geçmeden önce kendinize şu soruları sorun:

1)Neden özellikle bu kiloya inmek istiyorum?

Bu soru, düşüncelerinizi fark etmek için iyi bir başlangıçtır. Örneğin, bu belirli kiloyu hedef olarak kendiniz mi seçtiniz yoksa birileri mi size öneride bulundu, gibi bazı önemli gerçeklerle yüzleşmenizde faydalı olur.

2)Daha önce hiç bu kiloda olmuş muydum?

Bu soru iki açıdan faydalıdır. Birincisi, eğer daha önce bu kiloda olduğunuz bir dönem varsa, şu an istediğiniz şeyin o kiloya inmek mi yoksa “o yılları” yeniden yaşama arzusu mu olduğunu ayırt etmenizde ilk adımdır. Tahmin edebileceğiniz gibi, kilonuzdaki değişim, size geçmiş günleri geri getirmez. Böyle bir isteğiniz olduğunu fark ederseniz, hedefinizi yeniden gözden geçirmeniz gerekir. Şu anki hayatınızda, geçmişe özlem duymanıza yol açan problemlerinizi çözmeye yönelebilirsiniz. Daha sonra ise kendinize yeni bir hedef (sağlıklı kilo) belirleyip programa öyle başlayabilirsiniz.

Bu soruyu sormanın ikinci faydası ise, eğer daha önce bu kiloya hiç inmemişseniz, özelikle bu kiloyu istemenizin nedeni, o kiloda olan birilerine özenmeniz olabilir. Eğer böyle bir durum fark ederseniz, herkesin ideal kilosunun farklı olduğunu, birinde sağlıklı olup güzel görünen kilonun diğer kişide sağlıksız olabileceğini hatırlamanız faydalı olur.

3)Bu kadar sürede bu kiloya inmek sağlıklı mı?

İdealinizdeki kilo sizin için uygun (sağlıklı) bir kilo olsa ve bu kiloya inme gerekçeleriniz mantıklı olsa bile, bu üçüncü soruyu sormadan kendinize bir hareket planı yapmamalısınız. Varmak istediğiniz kiloya bir an önce varmak adına kendinizi aç bırakırsanız, süreç içinde sağlığınızı bozmuş olursunuz ve hedefinize ulaşmaya çalışırken kendinizi strese sokarsınız. Oysa beslenme programına başladığınızda, en son varmak istediğiniz hedefe odaklanmak yerine, kendinize daha küçük hedefler koyarak ve her ulaştığınız hedefte bir sonraki hedefe odaklanarak ilerlerseniz, hem kendinizi baskı altında hissetmezsiniz hem de sağlığınızı tehlikeye sokmadan, “ yeterli ve dengeli besleme”yi öğrenerek kilo vermiş olursunuz.

Uzman Psikolog
Başak DALDA